Konsep Tatabahasa

1.0 Pengenalan 

            Secara amnya, tatabahasa boleh dibahagikan kepada dua bidang iaitu morfologi dan sintaksis. Morfologi merupakan kajian mengenai kata dan pembentukan kata, kelas kata dan imbuhan. Manakala sintaksis mengkaji tentang pembentukan ayat.

             Morfologi ialah bidang yang mengkaji struktur, pembentukan kata dan golongan kata. Dalam morfologi, morfem ialah unit terkecil yang mempunyai makna dan tugas nahu yang menjadi unsur perkataan. Sekirannya kata tidak dipecahkan kepada unit yang bermakna atau nahu yang lebih kecil, maka ia merupakan satu unit atau satu morfem. Misalnya “makan ”. “Makan ” tidak akan berfungsi dan memberi makna jika dipecahkan kepada ’ma’ dan ’kan’. Sebaliknya, kata “ dimakan ” boleh dipecahkan kepada dua morfem, iaitu “di ” dan “makan ”. Kesimpulannya, perkataan boleh terdiri daripada beberapa morfem. Morfem boleh dibahagi kepada dua iaitu morfem bebas dan morfem terikat. Morfem bebas dapat berdiri sendiri dan mempunyai maksud sendiri manakala morfem terikat berupa bentuk imbuhan dan tidak mempunyai makna tetapi mempunyai fungsi tatabahasa atau nahu serta boleh mengubah makna sesuatu kata dan seterusnya makna ayat.

           Sintaksis merupakan satu cabang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk, stuktur, dan binaan atau konstruksi ayat. Sintaksis bukan sahaja mengkaji proses pembinaan ayat tetapi juga hukum-hukum yang menentukan cara perkataan disusun dalam ayat. Ayat ialah binaan yang terdiri daripada unsur ayat, iaitu unit-unit yang membentuk ayat. Frasa ialah satu binaan atau unsur ayat yang terdiri daripada sekurang-kurangnya dua perkataan atau jika terdiri daripada satu perkataan, ia berpotensi untuk diperluas menjadi dua perkataan atau lebih. Frasa tidak boleh dipecahkan kepada subjek dan predikat. Subjek adalah konstituen yang sama ada terdiri daripada satu perkataan atau beberapa perkataan, yang menjadi judul atau unsur yang diterangkan. Predikat adalah kumpulan perkataan yang tergolong dalam satu frasa dan menjadi unsur yang menerangkan subjek.

2.0 Huraian Konsep Tatabahasa

Penggolongan kata ialah proses menjeniskan perkataan berdasarkan keserupaan bentuk dan fungsi dengan anggota lain atau golongan yang sama.  Dalam Bahasa Melayu ada empat bentuk golongan kata iaitu kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas.

A. Kata nama - boleh dikelompokkan kepada tiga jenis iaitu:-

i. kata nama khas
   - merujuk kepada nama sesuatu benda yang khusus dan ejaannya berpangkalkan huruf besar.

   - Ia terbahagi kepada tiga:-

      hidup manusia seperti contoh Zainal dan Suffian.

      bukan manusia seperti Tompok, Si Belang, Jalak

      tidak hidup contoh Kementrian Pelajaran Malaysia, Myvi, Pasar Seni.

ii. kata nama Am 
   - benda-benda atau perkara yang umum sifatnya.

   - Ia terbahagi kepada dua iaitu:-

      kata nama Am Astrak - bukan berkonsepkan kebendaan, contohnya roh, angin, keamanan.

      kata nama Am Konkrit - berkonsepkan kebendaan contohnya hospital, kawan, kakak.

iii.kata Ganti Nama – Terbahagi dua

      Kata ganti nama tunjuk - berfungsi merujuk kepada sesuatu perkara atau benda

  Kata ganti nama diri - menjadi pengganti nama sesuatu benda, perkara atau manusia. Ia terbahagi kepada:
- kata ganti nama diri tanya- menanyakan hal benda, perkara atau manusia 
- kata ganti nama diri orang- merujuk kepada manusia yang terdiri         
- kata ganti diri pertama (saya), kedua (kamu) dan ketiga (dia)

B. Kata kerja dapat dibahagikan seperti berikut:-

   Kata kerja Transitif - Kata kerja transitif ialah kata kerja yang mesti diikuti oleh objek bagi melengkapkan maksud dan objek yang mengikuti. Ia terbahagi kepada :-

- Kata Kerja Transitif Aktif -kerja yang berfungsi dalam ayat aktif dan menerima awalan‘meN’ dengan atau tanpa akhiran‘kan’ atau i ’. Contohnya Mastura mencuci pakaian di dalam bilik air.

- Kata Kerja Transitif Pasif -berfungsi dalam ayat pasif. Kata kerja yang terhasil dari proses transformasi ayat aktif menjadi ayat pasif akan mewujudkan kata kerja transitif pasif.

Contohnya: Pakaian dicuci oleh Mastura. 

      Kata Kerja Tak Transitif - tidak memerlukan objek atau pelengkap selepasnya. Terbahagi kepada dua iaitu:-

Ø  kata kerja tak transitif tak berpelengkap

- bentuk kerja yang paling ringkas,Kata kerja jenis ini boleh terdiri daripada kata kerja dasar dan dengan imbuhan awalan. Contohnya : terbang, tidur, berlari, berenang. Kata kerja tak transitif dapat dikenali dengan bertanya ‘ apa ’selepas kata kerja itu. Sekiranya tidak ada jawapan, maka kata kerja itu adalah kata kerja tak transitif kerana ia tidak ada objek, contoh : Burung terbang. ~ terbang apa ? ( tiada jawapan ) Adik berlari. ~ berlari apa ? ( tiada jawapan )

Ø  -Kata kerja transitif berpelengkap -perlu diikuti oleh pelengkap untuk menyempurnakan maksud ayat. Jika pelengkap dalam ayat tidak ada, ayat itu menjadi tidak gramatis.  

-Terdapat beberapa jenis pelengkap iaitu

- Waktu dengan contoh Ali duduk sejak tadi.

-Tempat dengan contoh: Kakak duduk di atas kerusi,

-Sebab dengan contoh: Dia duduk kerana letih.

C.Kata sifat/adjektif 
- Perkataan yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif.                                       
- Menceritakan sifat benda (kata nama) dan sifat perbuatan (kata kerja)  
- dibahagikan kepada sembilan berdasarkan kriteria makna.  

·         Kata Sifat Keadaan - memberi makna keadaan kata nama yang diterangkan. Contohnya orang jahat, budak pintar.
·         Kata Sifat Warna - makna warna untuk menerangkan kata nama. Contohnya : langit biru, bibir merah.
·         Kata Sifat Ukuran - menyatakan ukuran kata nama dengan contoh perahu panjang, pokok renek.
·      Kata Sifat Bentuk yang menerangkan mengenai bentuk kata nama dengan contoh jalan bengkok, mata bulat.
·        Kata Sifat Jarak menerangkan kata nama dari segi ruang.Contoh jalan pintas, kawan jauh.
·        Kata Sifat Waktu - konsep masa sebagai unsur keterangan. Contohnya : makanan segera, rumah baru.
·       Kata Sifat Cara membawa makna keadaan kelakuan atau ragam untuk menerangkan kata nama.Contoh air deras, hujan lebat.
·        Kata Sifat Perasaan - memberi pengertian kepada konsep perasaan yang terkandung dalam sesuatu kata nama.Contoh suka akan, penuh ragu.
·        Kata Sifat Pancaindera - memberi makna rasa, pendang, dengar, bau dan sentuh. Contohnya makanan lazat, lelaki tampan, suara merdu, minyak wangi, kulit licin.

-Terdapat beberapa cara yang boleh membantu untuk mengenal pasti kata sifat iaitu kata sifat boleh berganding dengan kata penguat seperti amat dan paling, sama ada diletakkan di hadapan kata sifat atau diakhirnya.  kata sifat diberi imbuhan ‘ ter ’dan  ’se ’.

D. Kata Tugas
- mempunyai tugas yang mustahak di dalam ayat.
- tidak mempunyai makna tetapi ia digunakan dalam ayat dan frasa 
- untuk menjalankan sesuatu tugas tatabahasa.
- Fungsinya sebagai penghubung, penentu, penguat, pedepan,pembantu, penegas, penafi, pembenar, penanya dan penyeru. 
- Terdapat 16 jenis kata tugas iaitu kata hubung, kata penegas, kata tanya, kata nafi, kata seru, kata pemeri, kata perintah, kata sendi nama, kata pembenar, kata arah, kata pengkal ayat, kata bilangan, kata bantu, kata penekan, kata penguat dan kata pembenda.